توضیحات شیشسیشسی شینش شی
آیا تا به حال به این فکر کردهاید که یخچالتان چگونه مواد را خنک نگه میدارد؟ یخچال ها به عنوان اصلیترین ابزار بشر برای حفظ، نگهداری و جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی به شمار میروند. یخچال فریزر از اختراعاتی بود که نحوه زندگیها را کاملا تغییر داد و این امکان را برای همه فراهم کرد که برای روزها غذای خود را حفظ کنند. تقریبا از اوایل قرن بیستم استفاده از یخچال ها در زندگی روزمره به تدریج گسترش پیدا کرد و هم اکنون تعداد خانه هایی که روی کره زمین یخچال ندارند به زیر یک درصد رسیده است. دمای سرد داخل یخچال باعث کندی روند رشد باکتری ها در مواد غذایی می شود و بنابراین غذا برای مدت بیشتری حفظ میشود. یخچال فریزر برای انتقال گرما از داخل به خارج کار میکند، به همین دلیل اگر دست خود را در قسمت پشتی یخچال، در نزدیکی لولههای فلزی، قرار دهید احساس گرمی میکنید. اما دقیقاً چطور داخل یخچال و فریزر سرد باقی میماند؟ نحوه کار یخچال فارغ از اصطلاحات تخصصی آن، ساده و قابل درک است. با ما همراه باشید تا با بیانی آسان، از فرایند های درون این عضو جداییناپذیر از زندگیهایمان، باخبر شویم. قبل از اینکه با اجزاء و قطعات یخچال آشنا شویم، نگاهی به اصول کار کردن یخچال بیندازیم.
اصول چرخه خنککنندگی یخچال
اصول کار یخچال (به طور کلی یخچال و فریزر) بسیار ساده است؛ این کار مستلزم از بین بردن گرمای یک منطقه و انتقال آن به منطقه دیگر است، جالب است بدانید اصول کار یخچال ها بر مبنای قانون دوم ترمودینامیک است. چرخهی ترمودینامیکی، چرخهی بستهای است که مادهای تحت فرآیندهای مختلف قرار میگیرد و سپس به حالت اولیه بازمیگردد. یخچال ها با ایجاد گردش مبرد در داخل آنها کار می کنند تا مبرد از مایع به گاز تبدیل شود. این فرآیند که تبخیر نام دارد، محیط اطراف را خنک می کند و اثر مطلوبی ایجاد می کند و باعث ماندگاری مواد غذایی در فضای یخچال میشود.
برای شروع فرآیند تبخیر و تغییر مبرد از مایع به گاز، باید فشار بر روی مبرد از طریق یک خروجی به نام لوله مویین کاهش یابد. برای ادامه فرایند کار یخچال فریزر، مبرد گاز باید به حالت مایع خود برگردد، بنابراین گاز مجددا تا فشار و درجه حرارت بیشتری فشرده میشود، این جایی است که کمپرسور یخچال وارد عمل میشود و مشابه پمپ دوچرخه عمل میکند. هر بار که کمپرسور یخچال کار خود را انجام میدهد، گاز باید داغ و تحت فشار زیاد باشد. حالا خازن که در قسمت پشتی یخچال نصب شده است، خنک میشود. هنگامی که گاز در داخل کندانسور که هنوز تحت فشار زیاد است خنک میشود، دوباره به مایع تغییر میکند. سپس مبرد مایع به اواپراتور برگشت داده میشود تا فرآیند در آن دوباره آغاز شود.
اجزاء و قطعات یخچال
یخچال از اجزای مختلفی همچون کمپرسور، کندانسور یا چگالنده (condenser)، شیر فشارشکن یا انبساط (Expansion devices)، تبخیر کننده و دیگر وسایل کمکی برای بهرهبرداری، از جمله: کنترلکنندهها، فیلترها و سیستم ضد یخزدگی تشکیل میشود. هماهنگ کردن قطعات یخچال بر اساس نوع عملکردشان و الزامات مربوطه برای کار کردن مفید یخچال ضروری است.
۱- سیال یا مایع مبرد
مواد خنککننده یا مبرد سیالاتی هستند که در یخچال تحت چرخهی ترمودینامیکی قرار میگیرند و به حفظ دمای تبخیرکننده یا همان محیط داخلی یخچال کمک مینمایند. وقتی که سیال مبرد وارد تبخیرکننده میشود، گرما را از محیط یخچال میگیرد و تبدیل به بخار میشود. یکی از مراحل این فرآیند تغییر فاز است که اثر خنکسازی را به بیشترین حد میرساند.
از شرایط یک سیال مبرد خوب میتوان به غیرسمی بودن، خورنده نبودن، اشتعال و انفجارناپذیری اشاره کرد. همچنین ویژگی این ماده باید طوری باشد که در صورت نشتی، آتش نگیرد.
۲- کمپرسور یخچال
کمپرسور، قلب یخچال است. مبرد را در کل سیستم به گردش میاندازد، به قسمت گرم مدار فشار میآورد و مبرد را گرم میکند.
در واقع همان طور که قلب خون را به سراسر بدن میفرستد؛ کمپرسور یخچال، سیال مبرد را در تمامی یخچال با افزایش فشار آن تنظیم و جاری میکند. به عبارت دیگر کمپرسورها وسایلی هستند که با صرف انرژی مکانیکی، سیال را با سرعت به درون خود میمکند و سپس آن را فشرده میسازند. در اثر این عملیات، دمای گازی که فشرده میشود نیز افزایش مییابد. معمولاً گاز پرفشار خروجی را از یک سیستم خنککننده عبور میدهند تا دمای گاز دوباره به حد معمولی بازگردد. توجه داشته باشید که سیالی که وارد کمپرسور یخچال میشود یا از آن خارج میگردد باید در فاز گاز باشد تا به تجهیز آسیب نرسد.
صدایی که هنگام کارکردن یخچال میشنوید، کمپرسور است. ترموستات با خاموش و روشن کردن کمپرسور، دمای یخچال را کنترل میکند.
۳- کندانسور یا رادیاتور یخچال
به کمک کندانسور یخچال، مبرد خنک، و از گاز به مایع تبدیل میشود. کندانسور از یک مجموعه سیم پیچ لولهای با باله های خارجی تشکیل شده و در قسمت پشت یخچال قرار دارد. با جذب گرمای یخچال و بیرون کشیدن آن به محیط، به مایع شدن مبرد گازی کمک میکند. با کاهش حرارت مبرد، دمای آن به دمای میعان کاهش مییابد و حالت خود را از بخار به مایع تغییر میدهد.
۴- تبخیرکننده (Evaporator) یخچال
اواپراتور در داخل یخچال قرار دارد و بخشی است که باعث سرد شدن مواد درون یخچال میشود. سیال مبرد از فشارشکن با دما و فشار پایین به تبخیرکننده وارد میگردد. در تبخیرکننده این ماده در لولههای خنککننده جاری و گرمای محیط یخچال توسط این ماده جذب میشود. سپس براثر جذب گرمای محیط دمای سیال مبرد افزایش مییابد و این ماده تبدیل به بخار میگردد. بخار تولیدی برای تکمیل چرخه به کمپرسور انتقال مییابد. در حقیقت تبخیرکننده مبدلی حرارتی است که بین فضای یخچال و لولههای خنککننده قرار دارد.
۵- فشارشکن (Expansion Device) یخچال
شیر انبساط که به آن «دستگاه کنترلکننده جریان» و «دریچه اختناق» هم گفته میشود، جریان مایع مبرد یا همان مایع خنککننده را کنترل میکند.
کار اصلی فشارشکن در سیستم خنکسازی کاهش فشار ماده واسط تعریف میگردد. سیال مبرد که از کندانسور وارد و به تبخیر کننده میرود، فشارشکن، میزان عبور جریان سیال مبرد را به تبخیر کننده تنظیم میکند.
یکی دیگر از وظایف فشارشکن این است که مقدار ماده ورودی را بهاندازه میزان تبخیری سیال مبرد نگه میدارد؛ به این معنی که تنها مقداری از سیال عبور میکند که حتما بخار میشود. کار کنترل و تنظیم دمای یخچال توسط فشارشکن با تغییر ورودیهای آن و بر اساس نیاز ما انجام میگیرد. برای مثال در تابستان دمای کمتری نسبت به زمستان نیاز داریم؛ بنابراین فشارشکن را بر اساس شرایط موجود و نیاز خود تنظیم میکنیم.
دستگاههای فشارشکن استفاده شده در یخچال به دودسته ورودی ثابت و متغیر تقسیمبندی میشوند. در نوع ثابت، سطح جریان ثابت میماند؛ این در حالی است که در ورودی متغیر، سطح جریان با تغییر نرخ جریان عوض میشود. در ادامه چند نوع دستگاه فشارشکن مورد استفاده در یخچال آورده شده است.
ورودی ثابت: ۱- لوله مویین (capillary) 2- اوریفیس (Orifice)
ورودی متغیر: ۱- شیر دستی فشارشکن ۲- شیرهای فشارشکن خودکار یا فشارثابت
۶- ترموستات یخچال
ترموستات با نظارت بر دما و خاموش و روشن کردن کمپرسور، روند خنک کننده را کنترل میکند. هنگامی که سنسور احساس کرد که به اندازه کافی داخل یخچال سرد است، کمپرسور را خاموش می کند. اگرهم احساس گرمای بیش از حد کند، کمپرسور را روشن میکند و دوباره روند خنککنندگی را شروع میکند. در کل ترموستات یا تجهیزات دیگر مشابه، برای کنترل دمای یخچال استفاده میشوند. معمولا تجهیزات کنترل دما به دستگاه فشارشکن متصل هستند.
حال با توجه به آشنایی با اجزاء و قطعات یخچال، نگاهی به مراحلی که مسبب تبرید یا خنکسازی یخچال میشوند، بیندازیم.
مرحله اول: کمپرسور بخار مبرد را فشرده میکند، فشار و درجه حرارت آن را بالا میبرد و آن را به سیمپیچ های کندانسور در قسمت خارج یخچال فشار میدهد.
مرحله دوم: هنگامی که گاز گرم در سیمپیچ های کندانسور با دمای هوای خنکتر آشپزخانه مطابقت دارد، به یک مایع تبدیل میشود.
مرحله سوم: اکنون در فشار زیاد، مبرد مایع، خنک میشود زیرا از طریق شیر فشارشکن، درون سیم پیچ های تبخیرکننده داخل یخچال فریزر جریان مییابد.
مرحله چهارم: مبرد گرما را در داخل یخچال جذب میکند و از طریق سیمپیچ های تبخیرکننده جریان مییابد تا هوای درون یخچال را خنک کند.
مرحله پنجم: در آخر، مبرد به دلیل افزایش درجه حرارت، به گاز تبخیر میشود و سپس به کمپرسور باز میگردد، جایی که چرخه دوباره از نو شروع میشود.
ماشین لباسشویی از لوازم خانگی برقی پرطرفدار است؛ که تقریبا در همه خانهها یافت میشود. مشخص است که محبوبیت زیاد آن به علت سودمندی از لحاظ خدمات رفاهی، صرفهجویی در زمان و کارکرد کمنظیر آن است. در حالی که ماشین لباسشویی ها از یک مدل به مدل دیگر متفاوت هستند اساس عملکرد همه آن ها مشابه است. آیا تا به حال به اینکه ماشین لباسشویی چگونه کار میکند یا روند پیشرفت تکنولوژی چه تاثیری بر عملکرد ماشین لباسشویی داشته است، فکر کردهاید؟ ما در این مطلب سعی داریم تا با شناخت اجزاء و وسایل درون ماشین لباسشویی، با روش کار آن از لحظه ای که لباس ها را در آن قرار میدهید آشنا شویم.
قبل از آشنایی با نحوه عملکرد ماشین لباسشویی، مقایسه مختصری از ماشین لباسشویی های درب از جلو و درب از بالا داشته باشیم.
مزایای ماشین لباسشویی های درب از جلو نسبت به ماشین لباسشویی های درب از بالا:
صرفهجویی در مصرف آب – صرفه حویی در مصرف انرژی – برخورداری از ویژگی های بیشتر مانند تنظیم بخار – شستشوی بهتر لباس بدون آسیب رساندن به آن (به علت نبودن همزن در مرکز دیگ و تاثیر کمتر جاذبه زمین) – تعمیرپذیری آسان تر – سروصدای کمتر هنگام کارکردن – عملکرد بهتر در خشک کردن لباسها – قابلیت بارگیری بیشتر به علت نداشتن همزن
معایب ماشین لباسشویی های درب از جلو نسبت به ماشین لباسشویی های درب از بالا:
قیمت بالاتر – فاقد قابلیت اضافه کردن لباس پس از شروع کار ماشین لباسشویی – امکان گرفتن بوی نامطبوع لگن ماشین لباسشویی در صورت عدم رعایت بهداشت و از بین نبردن رطوبت
حتما شما هم به این نتیجه رسیدید که انتخاب ماشین لباسشویی های درب از جلو عاقلانهتر و درستتر است.
به طور کلی ماشین لباسشویی بر مبنای سه چرخه کار میکند: شستشو، آبگیری، خشکشویی (چرخش). اجزاء مکانیکی مختلف با هم کار میکنند تا هر کدام از این چرخه ها به درستی انجام شود. عناصر اولیه این وسیله عبارتند از: همزن، تشت (دیگ) داخلی و خارجی لباسشویی، موتور الکتریکی و پمپ تخلیه. ماشین لباسشویی همچنین با شیر فلکه، کلیدها و تایمر تجهیز شده است.
بخش های یک ماشین لباسشویی
۱- شیر کنترل ورودی آب ماشین لباسشویی:
در نزدیکی محل ورودی آب ماشین لباسشویی، شیر کنترل آب ورودی وجود دارد. هنگامی که لباس را در ماشین لباسشویی قرار میدهید، این شیر به صورت خودکار باز می شود و بسته به مقدار آب مورد نیاز، پس از مدتی به طور خودکار بسته می شود. شیر کنترل آب در واقع دریچه ای الکترونیکی است که عبور آب داغ و سرد را فراهم میکند.
۲- پمپ تخلیه یا پمپ آب ماشین لباسشویی:
پمپ آب از طریق ماشین لباسشویی به گردش در میآید. در دو بخش کار میکند: گردش مجدد آب در چرخه شستشو و تخلیه آب در چرخه چرخش. آب از طریق این پمپ، تخلیه میشود.
۳- دیگ داخلی ماشین لباسشویی:
لباسها در دیگ داخلی قرار داده میشوند و همان جا شسته، آبکشی و خشک میشوند. این دیگ همراه با همزن حرکت میکند و این حرکت برای زمان مشخصی تکرار میشود. دیگ داخلی، سوراخ های کوچکی برای تخلیه آب دارد. نیروی گریز از مرکز باعث بیرون کشیده شدن آب از لباسها به دیگ خارجی میشود.
۴- دیگ خارجی ماشین لباسشویی:
دیگ خارجی، دیگ داخلی را پوشانده و در طی چرخه های مختلف شستشوی لباس از آن پشتیبانی میکند. این دیگ ثابت است و آب از آن پمپ میشود. پس از اینکه آب خارج شد، دیگ داخلی دوباره با آب تمیز پرمیشود، همزن دوباره به کار میافتد تا لباسها بچرخند؛ این چرخه همان چرخه دوم یعنی آبگیری است. هدف در این بخش، جداسازی ذرات مواد شوینده از پارچه است. پس از آبگیری، آب باز تخلیه میشود.
۵- همزن یا دیسک چرخان ماشین لباسشویی:
همزن در مرکز داخل دیگ ماشین لباسشویی قرار دارد. این قسمت، بخش مهمی از ماشین لباسشویی است که در واقع عملیات تمیز کردن لباس ها را انجام میدهد. در طول چرخه شستشو، همزن به طور مداوم میچرخد و جریانهای چرخشی قوی را درون آب ایجاد میکند، به همین دلیل لباس ها درون دیگ می چرخند. چرخش لباس در داخل آب که حاوی مواد شوینده است، باعث می شود ذرات آلوده از بافت لباسها خارج شوند. بنابراین همزن مهمترین عملکرد در تماس لباسها با یکدیگر و همچنین با آب را ایجاد میکند.
در بعضی از ماشین های لباسشویی به جای همزن بلند، دیسکی وجود دارد که حاوی تیغه هایی در قسمت فوقانی آن است. چرخش دیسک و تیغهها باعث ایجاد جریانهای قوی در داخل آب و در نهایت تماس لباس ها میشود که به از بین بردن کثیفی لباسها کمک میکند. توجه داشته باشید همزن مختص ماشین لباسشویی های درب از بالا است و در ماشین لباسشویی های درب از جلو، برخورد و افتادن لباسها روی هم جای همزن عمل میکند.
۶- موتور ماشین لباسشویی:
موتور ماشین لباسشویی، همزن و دیگ داخلی را که به آن متصل هستند به چرخش درمیآورد. همچنین، این موتور است که باعث شتاب در چرخه اول یا فرآیند شستشو میشود.
موتورماشین لباسشویی اصطلاحا چند سرعته است یعنی سرعت آن مطابق با نیاز تغییر مییابد. در ماشین لباسشویی های تمام اتوماتیک، سرعت موتور و همزن به طور خودکار بر اساس مقدار بار درون ماشین لباسشویی تغییر میکند.
۷- تایمر ماشین لباسشویی:
تایمر به تنظیم زمان شستشوی لباسها به صورت دستی کمک میکند. در حالت اتوماتیک، بسته به تعداد لباس داخل ماشین لباسشویی و نوع چرخه شستشو، زمان به طور خودکار تنظیم می شود.
۸- برد جریان چاپی یا PCB ماشین لباسشویی:
PCB شامل اجزای الکترونیکی و مدارهای مختلفی است که بسته به شرایط و میزان لباس های بارگذاری شده در ماشین لباسشویی، برنامه ریزی شدهاند تا وظایف منحصر به فردی انجام دهند. در کل PCB وزن کل لباس ها را محاسبه می کند، مقدار آب و مواد شوینده مورد نیاز و کل زمان لازم برای شستن لباس ها را تشخیص میدهد. سپس درمورد زمان لازم برای شستشو و آبکشی را تصمیم میگیرد.
فرایند های ماشین لباسشویی:
چرخه شستشو
فرایند شستشو شامل افزودن آب و مخلوط مواد شوینده به لباسهاست. شستشو با ورود آب به دیگ داخلی ماشین لباسشویی شروع می شود. در پشت دستگاه دو ورودی جداگانه برای آب سرد و آب گرم وجود دارد. مواد شوینده ای که در دستگاه ریخته شدهاند با آب مخلوط میشوند و از طریق لولههای متصل به جاپودری وارد دیگ میشوند تا پودر یا شوینده همراه با آب ورودی به داخل محفظه راه یابد. محفظهی ماشین لباسشویی شروع به پر شدن از آب میکند. در لباسشوییهای جدید، حین این فرآیند محفظه میچرخد تا لباسها خیس شده و آب را جذب کنند تا ماشین لباسشویی به سطح پر شدن برسد. زمان پر شدن بسته به مدل ماشین لباسشویی، فشار آب، مقدار لباسها و این که لباسها چقدر جذب کننده آب باشند و… میتواند متفاوت باشد.
زمانی که آب در قسمت پایین دیگ قرار گرفت توسط هیتر که آن هم در پایین دیگ تعبیه شده است، گرم می شود. پس از آنکه دمای آب به مقدار مناسب رسید دستگاه به وسیله یک نیروی چرخشی که توسط موتور ماشین لباسشویی ایجاد می شود با چرخش های ساعتگرد و پادساعتگرد، موجب شستشوی کامل لباسها می شود. توجه داشته باشید که در ماشین لباسشویی فنرهایی تعبیه شده است که وظیفه متعادل کردن دستگاه از بالا و پایین را برعهده دارند. وجود این فنرها موجب میشود که در هنگام چرخش ماشین لباسشویی تکان نخورد.
چرخه آبگیری (آبکشی)
هنگامی که مرحله شستن به پایان رسید، لباسها باید آبکشی شده و شویندهها از آنها خارج گردند. به محض اتمام چرخه شستشو، تایمر به پمپ تخلیه فرمان تخلیه آب را میدهد و پمپ شروع به کار میکند تا آب و کف را خارج کرده و سپس ماشین از آب تمیز سرد پر میشود تا لباسها را آبکشی کند. پس از تخلیه کامل آب و شویندهها، برق پمپ قطع می شود و پمپ خاموش می شود. بسته به پارامترهایی که توسط سازنده قرار داده شده و برنامهای که شما انتخاب میکنید، لباسها در آب سرد برای مدتی مشخص به هم میخورند.
چرخه چرخش
پس از این که آبکشی به پایان رسید، ماشین لباسشویی شروع به چرخش میکند. این فرآیند یعنی ماشین باید تلاش کند تا لباسها را به بهترین حالتی که میتواند مرتب کند تا توزیع آنها در محفظه یکسان باشد و از ناتعادلی جلوگیری شود. این موضوع بسیار مهم است زیرا در سرعتهای بالا (بیش از ۱۰۰۰ دور بر دقیقه) هرگونه عدم تعادل میتواند منجر به لرزش بیش از حد و آسیب به ماشین لباسشویی شود. در نظر داشته باشید که سرعت چرخش بیشتر توسط برنامهای که شما انتخاب میکنید تعیین میشود.
در نهایت، هنگامی که ماشین لباسشویی در حال چرخش است، پمپ خشککن یا پمپ تخلیه روشن میشود تا آب خارج شده از لباسها را تخلیه کند.
جمعبندی:
مطلب بالا به صورت خلاصه و با بیانی ساده، چگونگی کار کردن ماشین لباسشویی را توضیح میدهد تا شناخت بهتری نسبت به این وسیله خانگی خود داشته باشید و از اتفاقات درون ماشین لباسشویی از ابتدای کار تا انتها، آگاه باشید.
کولر گازی نام مصطلح برای کلیه دستگاههایی است که شامل چرخه سرمایش بر مبنای تراکم و انبساط گاز هستند. این دستگاهها، سیستم های تهویه مطبوع (Air Conditioner) نامیده میشوند. میدانید این سیستمها، در اوقات گرم سال، خانه یا محل کار شما را خنک نگه میدارند، اما آیا تا به حال فکر کردهاید که چگونه کار میکنند؟ در حالی که اکثر مردم کولر های گازی را با سرما یا تولید سرما مرتبط میدانند، علم خنک سازی منزل شما در واقع با انتقال گرما سروکار دارد. با از بین بردن آن گرما، هوای سرد باقیمانده خانه شما را خنک میکند. جالب است بدانید که کولر گازی و یخچال شما تا حد زیادی به یک روش کار میکنند. تفاوتشان این است که یخچال فریزر شما یک فضای عایق بندی شده کوچک را خنک میکند اما کولر گازی تان، هوای خانه، محل کار یا مکان های تجاریتان را در دمای مناسب نگه میدارد. کولر گازی میتواند دما، رطوبت یا کیفیت کلی هوا را تغییر دهد. به طور دقیقتر، کولر گازی با کشیدن انرژی گرمایی از هوای خانه، انتقال آن گرما به بیرون و جایگزین کردن هوای داخلی خانه با هوای سردتر، باعث خنک شدن فضای شما میشود. با ما همراه باشید تا با چگونگی کارکرد کولر گازی، ویژگیهای جدید و تکنولوژی های به کار رفته در آن، پنل داخلی و خارجی و اجزاء درون آنها، انواع کولر گازی، سیکل سرمایش و گرمایش آن و برند های متداول کولر گازی در ایران کاملا آشنا شویم.
قدم اول برای درک بهتر این سیستم، بررسی اجزای اصلی است. سیستم تهویه مطبوع یا همان کولر گازی اسپلیت شما دارای دو مؤلفه اصلی است: پنل داخلی و پنل خارجی که با هم کار میکنند تا در تمام طول سال دمای خانهتان مناسب نگه داشته شود. همانطور که از نامشان پیداست به ترتیب در فضای اتاق، و بیرون از آن نصب میشوند. در ادامه به شناخت اجزاء این پنلها میپردازیم. به یاد داشته باشید کولر گازی های پرتابل و پنجره ای، یک تکه هستند و تنها یک پنل دارند.
پنل خارجی: کمپرسور – کندانسور (تقطیر کننده) – شیر انبساط (لوله مویین) – فن
پنل داخلی: فن خنک کننده – اواپراتور (تبخیرکننده) – فیلتر هوا – لوله تخلیه – دریچه
قبل از آشنایی با قطعات ذکر شده، با ماده ای در کولر گازی آشنا شوید که در این مطلب و به طور کلی هر چیزی که به کولر گازی مرتبط است، زیاد با آن مواجه میشوید:
مبرد:
مبرد ترکیبی است که معمولاً در حالت مایع یا گازی یافت میشود. این ترکیب به راحتی گرمای محیط را جذب میکند و میتواند هنگام ترکیب با دیگر اجزاء مانند کمپرسور یا اواپراتور، خنکی و یا تهویه هوا را فراهم کند.
اجزای پنل خارجی کولر گازی

۱- کمپرسور کولر گازی:
کمپرسور نوعی دستگاه مکانیکی است که گاز کم فشار را به داخل کشیده و آن را متراکم کرده و فشار آن را قبل از ارسال به کندانسور افزایش میدهد. در هنگام افزایش فشار، دمای گاز فشرده شده افزایش مییابد. زمانی که این گاز میخواهد از داخل کمپرسور خارج شود، با عبور از یک سیستم خنککننده دمای گاز کاهش میباید. کمپرسور مهمترین قسمت از هر سیستم تهویه مطبوع است. اندازه کمپرسور بسته به میزان تهویه هوای مورد نظر، متفاوت است. یکی از انواع کمپرسور های کولر گازی، کمپرسور UTR plus است. این کمپرسور بسیار قدرتمند است به طوری که میتواند گرمایی طاقت فرسا را در کوتاهترین زمان به هوایی سرد و مطبوع تبدیل نماید. وجود این کمپرسورها برای مناطق گرمسیر بسیار سودمند است. به یاد داشته باشید که کمپرسورها محافظی دارند تا در مقابل صدمات احتمالی ناشی از نوسانات برق، از کمپرسور کولر محافظت کند.

۲- کندانسور کولر گازی:
کندانسور، مبرد (گاز فشار بالا) بخار شده را از کمپرسور دریافت میکند، آن را به مایع تبدیل میکند، گرمای آن را جذب میکند و به بیرون انتقال میدهد. کندانسور همچنین با درهای آلومینیومی پوشانده شده تا گرما را با سرعت بیشتری انتقال دهد.

۳- فن کولر گازی:
فن پنل خارجی کولر گازی، یک فن معمولی است که دارای سه یا چهار پره است و توسط یک موتور هدایت می شود. این فن در جلوی کمپرسور و سیمپیچ کندانسور قرار دارد. گرمای تولید شده در کمپرسور باید به بیرون منتقل شود زیرا اگر در طولانی مدت کمپرسور بیش از حد گرم شود و سیمپیچ های موتور آن سوزانده شود، منجر به آسیب دیدگی کامل کمپرسور و کل سیستم کولر گازی میشود. علاوه بر این، مبرد درون سیمپیچ کندانسور باید خنک شود تا پس از انبساط، دمای آن به اندازه کافی کم شود تا اثر خنک کنندگی را ایجاد کند. با چرخش پره های فن، هوای اطراف از فضای باز، جذب میشود و توسط پره های آلومینیومی، به کمپرسور و کندانسور میوزد و در نتیجه آنها را خنک میکند. سپس هوای گرم دوباره به فضای باز منتقل میشود و گردش هوا بدون مانع ادامه مییابد.
۴- شیر انبساط کولر گازی:
شیر انبساط که بخشی از پنل خارجی سامانه تهویه مطبوع است، بین دو مجموعه سیمپیچ (سیمپیچ های سردشده اواپراتور و سیمپیچ های گرم کندانسور) قرار دارد و وظیفه کنترل میزان مبرد ورودی به اواپراتور را برعهده دارد. دریچه انبساط معمولا یک لوله مویین از جنس مس با چندین دور سیمپیچ است. در کولر گازیهایی با ظرفیت بیشتر، از شیر انبساط ترموستاتیک استفاده میشود که به صورت خودکار، الکترونیکی عمل میکند. در کل مبرد فشار قوی با درجه حرارت متوسط ، کندانسور را ترک کرده و وارد شیر انبساط میشود، جایی که دما و فشار آن به طور ناگهانی افت میکند.
اجزای پنل داخلی کولر گازی
۱- فن خنک کننده کولر گازی:
در پنل داخلی یک فن خنک کننده بلند وجود دارد که هوای اتاق را میمکد. این فن در حالی که هوای اتاق را مکش میکند، آن را به اواپراتور و فیلتر هوا منتقل میکند و به همین دلیل دمای هوا کاهش یافته و همه آلودگی های آن از بین میرود. در کل، فن خنک کننده کولر گازی، هوای گرم و آلوده اتاق را جذب میکند و هوای خنک و تمیز را فراهم میکند. فن کولر گازی متصل به یک موتور کوچک چندسرعته است؛ بنابراین سرعت فن قابل تغییر است. جالب است بدانید هنگامی که با ریموت در تنظیم دمای کولر گازی تغییر ایجاد میکنیم، این سرعت فن است که تغییر میکند.
۲- اواپراتور کولر گازی:
اواپراتور که به سیمپیچ خنک کننده هم معروف است، یک سیمپیج مسی ست که از تعدادی لوله های مسی حلقوی ساخته شده است. اواپراتور با پوشش های آلومینیومی پوشانده شده است به طوری که بتواند حداکثر مقدار حرارت را به هوای داخل اتاق منتقل کند. مبرد از لوله در دمای بسیار پایین و فشار بسیار کم وارد اواپراتور میشود؛ سپس فن، هوای گرم اتاق یا هوای اتمسفر را جذب میکند و با این کار هوا از روی اواپراتورعبور میکند که منجر به خنک شدن هوا میشود. این هوا سپس به اتاق منتقل میشود تا تأثیر خنک کنندگی خود را بگذارد، این هوا پس از خنک کنندگی مجددا توسط فن مکیده میشود و روند خنک شدن اتاق ادامه مییابد.
۳- فیلتر هوای کولر گازی:
فیلتر هوا بخش مهمی از پنل داخلی است. این قسمت ذرات خاک را از هوای اتاق خارج کرده و به تهیه هوای تمیز اتاق کمک میکند. فیلتر هوای کولر گازی دقیقا قبل از اواپراتور قرار میگیرد. هنگامی که فن، هوای گرم اتاق را بکشد، این هوا ابتدا از فیلتر هوا و سپس از اواپراتور عبور میکند.
۴- لوله تخلیه کولر گازی:
دمای لوله اواپراتور به دلیل مبرد دمای پایین در اواپراتور، بسیار کمتر از دمای معمول هوای اتاق است. به همین دلیل بخار آب موجود در هوا متراکم میشود و قطرات شبنم مانندی روی سطح اواپراتور میسازد، سپس این قطرات آب از اواپراتور خارج شده و در یک فضای کوچک درون پنل داخلی جمع میشوند. برای خارج کردن آب از این فضا، لوله تخلیه وارد عمل میشود. لوله تخلیه کولر گازی به بعضی قسمتها در خارج از اتاق که در آنها میتوان آب را تخلیه کرد، متصل است. بنابراین لوله تخلیه به از بین بردن قطرات آب جمع آوری شده درون و پنل داخلی کمک میکند.

۵- دریچه کولر گازی:
هوای خنک تهیه شده در کولر گازی، از طریق دریچه به داخل اتاق منتقل میشود. این دریچهها به تغییر زاویه یا جهت ورود هوا به اتاق مطابق با نیاز کمک میکنند. با دریچهها میتوانید عبور حداکثر مقدار هوای خنک را به راحتی تنظیم کنید. در کل دو نوع دریچه وجود دارد: افقی و عمودی. دریچه های افقی به یک موتور کوچک متصل شده و موقعیت آنها توسط ریموت تنظیم میشود. میتوانید یک موقعیت ثابت برای دریچه های افقی تنظیم کنید تا هوای خنک شده در یک جهت خاص منتقل شود یا اینکه آن را در حالت چرخش نگه دارید به طوری که هوای تازه در تمام اتاق تأمین شود. دریچه های عمودی به صورت دستی کار میکنند و فرد به راحتی میتواند موقعیتشان را مطابق با شرایط تغییر دهد.
حالا نوبت به این میرسد که ببینیم کولر گازی، چگونه دمای اتاق را به دمای مورد نظر شما میرساند و چه مراحلی طی میشود که در تابستان، فضای محیط تان خنک و در زمستان، گرم میشود.
سیکل سرمایش کولر گازی
سیستم تهویه هوا با ارائه فرایندی که هوای گرم را از داخل اتاق بیرون بکشد و گرمای آن را از بین ببرد؛ اتاق را خنک میکند. به این صورت که:
مبرد گازی درون کمپرسور متراکم شده و با فشار به سمت کندانسور میرود. در آنجا گرما را از دست داده و تبدیل به مایع میشود. سپس مایع خارج شده از کندانسور از شیر انبساط عبور کرده و دچار افت فشارشدید میشود که در اثر این افت فشار، حالت دو فازی (مایع و گاز) به خود گرفته و به سمت ورودی اواپراتور هدایت میشود. در اواپراتور تحت تأثیر دمای محیط، تبخیر و دوباره تبدیل به گاز شده و بنابر این سرمای خود را به محیط یا همان سیمپیچ های اواپراتور پس میدهد. هوای اتاق با گردش فن خنک کننده (در پنل داخلی) از یک سمت پنل داخلی وارد شده و بعد از عبور از بین سیمپیچ های اوپراتور، سرد شده و از سمت دیگر به داخل اتاق هدایت میشود. مبرد تبخیر شده در اواپراتور دوباره توسط کمپرسور مکش شده و این سیکل ادامه مییابد.
سیکل گرمایش کولر گازی
در فصول سرد، گاز موجود در درون کمپرسور گرم میشود و از طریق یک شیر چهارطرفه به سمت اواپراتور هدایت میشود سپس در اواپراتور گرما را به سمت بیرون دستگاه و محیط انتقال میدهد. هوای گرم ورودی از کمپرسور به این محفظه باعث گرم شدن لولهها و صفحات شده و این هوای گرم در کسری از ثانیه به محیط شما دمیده میشود.
انواع کولر گازی
کولر گازی ها در انواع مختلفی با توجه به کاربردها تولید میشوند. با ما همراه باشید تا با هر کدام از این مدلها آشنا شویم.
۱- کولر گازی پنجره ای (یک تکه):
کولر گازی پنجره ای به دلیل سادگی نصب از رایجترین انواع کولر گازی است. این نوع تنها یک محفظه دارد که تمام قطعات کولر گازی را در خود جای میدهد. کل سیستم کولر گازی پنجره ای را میتوان به دو قسمت تقسیم کرد؛ قسمت جلویی که فضای اتاق را خنک میکند و قسمت عقبی یا خارجی که گرمای جذب شده را به فضای بیرون انتقال میدهد. در ابتدا قسمت جلویی به صورت دستی تنظیم میشد اما حالا با استفاده از ریموت یا صفحه لمسی به صورت دیجیتالی کنترل میشود. هوای داخل توسط شبکه جلوی کولر گازی بصورت دائمی مکیده میشود و با عبور از اواپراتور خنک میشود. همچنین جلوی کولر اهرمی وجود دارد که با حرکت دادن آن دریچه کوچکی بین اواپراتور و کندانسور باز میشود و در این حالت مقداری از هوای تازه به داخل وارد میشود.
از جمله مشکلات کولر های گازی پنجره ای، سروصدای زیاد کمپرسور به دلیل مجاورت کمپرسور با محیط تهویه هوای مطبوع و مصرف برق بیشتر (به علت نوع کمپرسور) نسبت به دیگر انواع است. این نوع کولر های گازی برای کسانی که در فضاهای کوچک زندگی میکنند مناسب ترند.
۲- کولر گازی دوتکه یا اسپلیت:
این کولر گازی به علت عملکرد بدون سروصدا و ظرافت، بسیار رایج است. کولر گازی دوتکه یا اسپلیت از دو واحد جداگانه ساخته شده است. پنل خارجی شامل کمپرسور و کندانسور و شیر انبساط است که در خارج از ساختمان نصب میشود و پنل داخلی که اوپراتور و فیلتر هوا در آن قرار دارند در داخل ساختمان نصب میشود. پنل داخلی و پنل خارجی توسط دو لوله مسی یا آلومینیومی به همدیگر مرتبط هستند. لوله باریکتر گاز سرد را از پنل خارجی به پنل داخلی انتقال میدهد و لوله ضخیمتر کار خروج و انتقال گاز گرم به پنل خارجی و کمپرسور را به عهده دارد.
اسپلیت ها شامل دو مدل معمولی و اینورتر میباشند که درمورد اینورتر، جلوتر خواهیم خواند.
۳- کولر گازی پرتابل یا قابل حمل:
کولر گازی پرتابل، کولر گازی یک تکه است که فقط یک لوله خرطومی پلاستیکی پشت آن برای تخلیه گرمای موتور وجود دارد، چون چرخ دارد قابل حمل است و هیچگونه نیازی به نصب ندارد. این مدل کولر گازی برای فضاهای کوچک (حداکثر ۳۰ مترمربع) و یا فضاهای استفاده موقت کاربرد دارد، همچنین در مکان هایی که امکان نصب اسپلیت وجود ندارد کولر گازی پرتابل گزینه مناسبی است.
از مزیت های کولر گازی های قابل حمل میتوان به عملکرد فوق العاده کم صدا، قابلیت کنترل از راه دور، نمایشگر السیدی، فیلتر قابل شستشو، قابلیت تنظیم دور فن و قابلیت تنظیم جهت جریان هوا اشاره کرد.
۴- کولر گازی ایستاده:
بسیاری از افراد فکر میکنند کولر گازی ایستاده همان کولر گازی پرتابل میباشد ولی اینطور نیست. کولر گازی ایستاده دارای پنل داخلی و بیرونی است و کندانسور بیرونی آن باید مثل اسپلیت در بیرون نصب شود. باید توجه داشت که پنل داخلی را نمیتوان مانند کولر گازی پرتابل حمل و جابهجا کرد بلکه باید آن را در یک مکان مشخص قرار داد. کولر گازی های ایستاده در ظرفیتهای بالا تولید میشوند به همین علت در سالنهای وسیع و بسیار بزرگ استفاده میشوند. این کولرها مصرف انرژی پایین و همچنین قدرت رطوبتزدایی بالایی دارند و برای فروشگاهها، سالنها، منازل با متراژ بالا و کارخانهجات کاربرد دارند.

تکنولوژی ها و ویژگی های مختلف کولر های گازی
تا اینجا درباره قطعات، پنلها، چگونگی عملکرد و انواع کولر گازی صحبت کردیم. حالا تصمیم داریم تا ویژگیها، تکنولوژیها و به طور کلی چیزی که هر کولر گازی را با دیگری متمایز میکند را بشناسیم.
• تکنولوژی اینورتر کولر گازی:
امروزه فناوری اینورتر از مهمترین و پرطرفدارترین تکنولوژی های جدید در کولر های گازی است. این تکنولوژی باعث نگه داشتن دما در شرایط ایدهآل بدون نیاز به روشن خاموش شدن های متوالی کمپرسور میشود؛ در نتیجه میزان مصرف انرژی را تا ۶۰% کاهش داده که صرفهجویی بسیاری را به همراه میآورد. اینورتر درسیستم های کمپرسوری به معنای دور متغیر است. به طوری که چرخش دورانی کمپرسور و سرعت آن متغیر است و بسته به دما و رطوبت تنظیمی توسط کاربر کم یا زیاد میشود و در زمانی که به دمای دلخواه کاربر برسد خاموش نمیشود، فقط دور آن کم شده و با حداقل مصرف برق کار میکند، سپس بسته به نیاز مجدد شروع به کار با دور بالا می کند. در سیستم اینورتر کمپرسور استارت اضافه نمیزند و عمل اتومات و استارت کمپرسور که علت اصلی مصرف برق زیاد است در این سیستمها اتفاق نمیافتد. کمپرسورهای اینورتر غالبا با گاز جدیدی که سازگار با محیط زیست است کار میکنند و درنتیجه راندمان بالایی دارند. عیب کولر گازی های اینورتر نسبت به کولر گازی های غیراینورتر، قیمت بالاترشان است، اما با توجه به مصرف کمتر برق، با یک برآورد ساده احتمالا به این نتیجه میرسید که هزینه کمتر قبضتان، این اختلاف قیمت را جبران میکند.
• سیستم صرفهجویی در مصرف انرژی (Energy Saving) :
همان طور که ذکر کردیم این سیستم ناشی از همان تکنولوژی اینورتر است یعنی بعد از رسیدن به دمای دلخواه، کولر با استفاده از اینورتر هوشمند در حالت بهینه اقتصادی کار میکند و از روشن-خاموششدن های مرتب و بیبازده دستگاه جلوگیری میشود. بدین ترتیب در مصرف انرژی صرفهجویی زیادی میشود.
• سیستم توربو:
درحالت توربو درحین سرمایش یا گرمایش، کمپرسور برای مدت ۳۰ دقیقه بدون توجه به دمای محیط کار خواهد کرد. بعد از مدت ۳۰ دقیقه دستگاه از حالت توربو خارج شده و به حالت نرمال برمیگردد؛ بنابراین در این حالت بیشترین پرتاب باد توسط فن صورت میپذیرد. این قابلیت به منظور ایجاد سرعت در خنک شدن محیط شما توسط کولر گازی در نظر گرفته شده است.
• سیستم خواب راحت (Good Sleep) :
این سیستم با کنترل دقیق دما و تنظیم خودکار رطوبت، خوابی آرام را برای شما به ارمغان میآورد. همچنین در مقایسه با حالت خنک کنندگی عادی، در مصرف انرژی کولر نیز صرفهجویی مینماید.
• سیستم حالت آرام (Quiet Mode) :
این حالت جهت کاهش حداکثر صدای کولر به کار میرود.
• سیستم تاخیر شروع به کار:
با تنظیم این سیستم، کولر گازی در زمان خاصی که شما تعیین کردید، روشن شده و شروع به کار میکند.
• سیستم نانوسیلور:
با استفاده از یون های نقره به از بین رفتن میکروبها وانواع باکتریهای موجود در هوا کمک کرده و علاوه بر فراهم ساختن محیطی خنک و مطلوب، فضایی عاری از باکتری و کاملا سالم را ایجاد میکند.
• سیستم یون میکروپلاسما:
این سیستم نیز ویروسها و باکتریهای موجود در هوا را میزداید.
• فیلتر پیور (Pure Filter) و فیلتر تصفیه هوای چندگانه:
هردوی این فیلترها در کولر گازی باعث میشوند تا گرد و غبار موجود در هوا به شکل قابل توجهی فیلتر شده و باد خروجی از کولر کاملا پاک باشد.
• بادزن اتوماتیک:
بادزن اتوماتیک در کولر گازی همان سیستم فن، بدون استفاده از کمپرسور است و برای مواقعی که شما سرمای زیادی نیاز ندارید، مناسب است.
برند های کولر گازی
بخش آخر این مطلب، برند های متدوال و کاربردیتر کولر گازی است تا به طور مختصر از کمپانی های خوب تولید کننده این محصول و برند هایی که بازار داغی دارند، آگاه شوید.
کولر گازی اجنرال (OGENERAL) :
اجنرال در صدر برترین کولر های گازی قرار دارد زیرا به علت داشتن رده مصرف انرژی ++A به کم مصرف ترین کولر گازی معروف است. از دیگر ویژگی های خوب این برند، داشتن استحکام قطعات و موتور کم صدا است؛ همچنین در شرایط گرمسیری دارای مقاومت بسیار زیادی است و البته با تنوع بالای مدلها، امکان انتخاب نزدیکتری به سلیقه و کاربردتان را میدهد.
کولر گازی گری (GREE) :
از ویژگی های منحصر به فرد این برند که باعث شده یکی از بهترین کولر گازی ها در ایران شناخته شود تنوع بالا، استحکام بدنه، مصرف کم برق، قیمت مناسب مدل اینورتر، تولید سرمایش و گرمایش فوقالعاده، سازگاری با محیط، پنل داخلی کم حجم و اشغال فضای کمتر است. کولر گازی گری در مراکز خرید، بازارهای سرپوشیده، اماکن عمومی، رستورانها و فروشگاه های بزرگ بسیار مورد استفاده است.
کولر گازی جنرال (GENERAL) :
موتور کولر گازی جنرال از موتور توشیبا ساخت کشور تایلند بهره برده است بنابراین کیفیت بالایی دارد. رده مصرف انرژی آن B است و یکی از ویژگی های آن که باعث شده طرفداران زیادی پیدا کند قیمت پایین و مناسب آن است.
کولر گازی ال جی (LG) :
کولر گازی ال جی به خصوص نسل اینورتر آن، با کاهش چشم گیر ۷۳% انرژی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. کولر گازی اسپلیت ال جی راه حلی دائمی برای تامین سرمایش و گرمایش خانه یا محل کار شما است. همچنین اسپلیت ال جی با موتور قدرتمند خود کارایی بالایی را در کنار مصرف بهینه انرژی دارد. امکان نصب سریع و آسان، از دیگر مزیت های کولر گازی های این برند است.
کولر گازی سامسونگ (SAMSUNG) :
کولر گازی های سامسونگ با طراحی منحصر به فرد و با بهرهگیری از بهروزترین فناوری های دنیا، به محصولاتی پرفروش و قابل اعتماد در بازار ایران تبدیل شده اند. همچنین عرضه مدل های متفاوت و متنوع به همراه گارانتی و خدمات پس از فروش شرکت سام سرویس موجب استقبال زیاد از مدل های این برند شده است.
کولر گازی بوش (BOSCH) :
بوش، برند آلمانی، از بهترین برندهای تولید محصولات الکترونیکی به ویژه کولر گازی و از بهترین برندها در اروپا و بلکه در سطح جهان به شمار میرود. طراحی زیبا، کیفیت بالا در پرتاب باد خنک، صرفهجویی در مصرف انرژی، قابلیت کار در شرایط آب و هوایی مختلف و بهرهمندی از فیلتر های ضد باکتری، سیستم خودکار عیبیابی، کمپرسور های قدرتمند و سیستم AUTO START مواردی هستند که بوش را به یکی از برند های محبوب کولر گازی تبدیل کردهاند.
کولر گازی هایسنس (HISENSE) :
هایسنس از برند های محبوب چینی است که به علت کیفیت خوب، قیمت به صرفه، طراحی خلاقانه، تنوع محصولات و پشتیبانی و خدمات پس از فروش، مخاطبان زیادی به خود جذب کرده است.
کولر گازی تراست (TRUST) :
تراست نیز از برند های خوب چینی است که دارای مدل های متنوع، گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب و قیمت های مقرون به صرفه است.